Ülkemizin ilk doktoralı akademisyenlerinden kimyacı Remziye Hisar kimdi, nasıl yaşadı, neler başardı? Bilimde ve sanatta öncü kadınlar serisinin ikinci programında, Prof. Ali Alpar anlatıyor.
Remziye Hisar, önüne çıkartılan engelleri her seferinde aşmayı bilmiş, dünyanın en iyi kurumlarında eğitim görmüş ve Türkiye'de bilimin gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş bir akademisyen.
Remziye Hisar'ın hayatını, söyleşilerle kitaplaştıran Prof. Ali Alpar’ın kitabı "Bilimin Öncü Kadını"nda, Cumhuriyet'in gençlik yıllarında bir bilim kadınının kendisini yetiştirme ve ülkesine hizmet etme çabalarını, kişisel anekdotlarla da bezenmiş bir şekilde okuyabilirsiniz.
Konuğumuz Ali Alpar ise yayında özetle şunları söyledi:
“Remziye Hisar, cumhuriyet döneminde Avrupa'da fen bilimleri doktorası yapan ilk Türklerden. Araştırma eğitimi alarak Türkiye’ye dönünce de araştırma yapan ilk bilim insanımız. Avrupa bağlamında da kadınların akademiye girişi çok geç olduğundan, Avrupa'da doktora yapan ikinci nesilde yer aldığını söyleyebiliriz. Oldukça zeki ve entelektüel bir insan. Yeteneklerinin çok farkında iddialı ve mücadeleci. Darülmuallimat’ta okurken, Darulfünun’da fen derslerine devam ederken, o dönemin çeviri kitaplarında hiç Türk ismi olmaması motivasyon kaynağı olmuş. Ailesinde ilk yüksek tahsil almış kişi, sonrasında çocukları Feza Gürsey, Deha Gürsey’le bu gelenek devam etmiş.
Kadın olması ya da cinsiyet üzerinden yaşadığı sıkıntıları ikinci plana atacak düzeyde hiyerarşik engellemelerle karşılaşmış. Türkiye’ye dönünce yanında getirdiği en özgün fikir araştırma yapma isteği, bu konuda oldukça ısrarcı ama küçük bir azınlığın bunu istediği, çoğunluğun eğiliminin ders vermek, kitap çevirmek yönünde olduğu bir ortam var. Sistem bu gelen insanlardan araştırma yapmasını beklemiyor. Başından beri süreç bunun üzerine kurulu, çok rijit, sıkı bir hiyerarşi var. Bu ters ortama rağmen araştırma yapmak için kendine alan açmaya çalışmış. Burada kadın olarak yaşadığı ekstra zorluk, boşanmış olmak ve çocuklarının sorumluluğu. Aile içinde dayanışma ile bu tür zorlukları aştığını görüyoruz. Ancak, hiyerarşi ve genç olması bastırılmış olmasını yaratan asıl nedenler. Remziye Hisar müstesna çarpıcı bir karakter, ailesi de kişiliğini ezmeyerek en azından kararlarına engel olmayarak destek olmayı başarabilmiş.”
